Helena Twaróg

Helena Twaróg

kierownik i dyrektor szkoły

w Księżomierzu

(1912 - 2006)

Helena Twaróg z domu Porębska urodziła się 2 marca 1912 roku w Księżomierzu. Była jedynym dzieckiem Józefy i Leona Porębskich, którzy utrzymywali się z gospodarstwa rolnego. Najmłodsze lata spędziła w domu rodzinnym. W Księżomierzu ukończyła szkołę podstawową, a następnie podjęła dalszą edukację, uczęszczając do gimnazjum w Chełmie. W latach 20 - tych XX wieku, obok nauki w gimnazjum, kształciła się także w żeńskich szkołach rolniczych w Makoszynie i Sokołówku. Szczególnie wysoko Pani Twarogowa ceniła sobie naukę na Uniwersytecie Ludowym w Sokołówku, gdzie jednym z wykładowców była Pani Jadwiga Dziubińska, prekursorka ruchu uniwersytetów ludowych w okresie międzywojennym, wybitny pedagog i zwolennik nowatorskich programów nauczania. Program nauki uniwersytetu ludowego, a więc treści dotyczące między innymi: ogłady towarzyskiej, budowania tożsamości narodowej, kursy dotyczące nauk humanistycznych i zainteresowanie historią w znacznym stopniu ukształtowały jej osobowość. To dzięki nim, później już jako pedagog, wpajała swoim wychowankom, zamiłowanie do nauk humanistycznych.

W kwietniu 1930 roku zawiera związek małżeński z Józefem Twarogiem, wówczas nauczycielem Szkoły Powszechnej w Księżomierzu. W następnym roku, 12.01.1931 roku na świat przychodzi jej najstarsze dziecko, syn Wiesław. W tym okresie cały swój czas poświęca na prowadzenie domu i wychowanie dziecka.

W latach 1933 - 1936 przebywa wraz ze swą rodziną w Kraśniku. Przeprowadzka była zwiana z pracą męża. Józef Twaróg rozpoczyna, bowiem pracę w Liceum Prywatnym w Kraśniku.

Od 1 września 1936 roku miejscem zamieszkania rodziny Twarogów stają się Zdziechowice. Tam jej mąż otrzymuje pracę jako kierownik Szkoły Powszechnej. W Zdziechowicach 5 kwietnia 1939 roku rodzi się jej drugie dziecko, córka Maria. Okres okupacji w latach 1939 - 1944, wraz z mężem i dziećmi, spędza w Zdziechowicach. W okresie tym w latach 1941 - 1944 aktywnie działa w Ludowym Związku Kobiet i Zielonym Krzyżu, za którą działalność po zakończeniu wojny zostanie uhonorowana specjalnym dyplomem.

W styczniu 1945 roku znowu w związku z pracą męża, rodzina Twarogów zmienia miejsce zamieszkania. Zamieszkują w Księżomierzu, gdzie Józefa Twaróg obejmuje funkcję, kierownika Szkoły Powszechnej. W tym samym roku Pani Twarogowa rozpoczyna prace w zawodzie nauczyciela. W latach 1945 - 1946 pracuje jako nauczyciel Uniwersytetu Ludowego w Gościeradowie. Pełni w tym okresie, także funkcję kierownika Szkoły Rolniczej, działającej przy wspomnianym uniwersytecie.

Helena Twaróg wraz z uczniami skoły.

Księżomierz lata 50-te XX wieku.

Od roku szkolnego 1947/48 - dokładnie od dnia 12 kwietnia 1948 roku rozpoczyna pracę nauczyciela w szkole w Księżomierzu. W trakcie swojej 25 letniej pracy w szkole w Księżomierzu, Helena Twaróg, była nauczycielką wielu przedmiotów. Uczyła w szkole podstawowej między innymi: j. polskiego, biologii, geografii, historii, fizyki, rysunku - prac ręcznych, nauki o konstytucji i śpiewu. Wielokrotnie była wychowawcą klas, począwszy od klasy pierwszej, a na klasie ósmej skończywszy. Obok przedmiotów obowiązkowych, prowadziła także liczne koła zainteresowań. Była opiekunem: zespołu szkolno - teatralnego, zespołu tanecznego, koła czytelniczego i koła polonistycznego. Pracowała także w bibliotece szkolnej. Równolegle z pracą w szkole podstawowej pracowała także w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Księżomierzu, gdzie pełniła między innymi funkcje nauczyciela - opiekuna internatu. Jej praca z dziećmi i młodzieżą szkolną, często także społeczna, przynosiła zawsze wymierne efekty i została wielokrotnie doceniona różnymi, wyróżnieniami i dyplomami: Kuratorium Okręgu Szkolnego, władz gminnych, powiatowych i wojewódzkich czy związków teatralnych.

Helena Twaróg (siedzi trzecia z lewej) z mężem Józefem Twarogiem (siedzi czwarty z lewej)

wraz z uczestnikami kursu zawodowego. Przełom lat 50 i 60-tych XX wieku.

W pierwszym okresie nauki w szkole w Księżomierzu, uzupełnia także swoje wykształcenie. W końcu lat 40 - tych eksternistycznie składa w Kraśniku egzamin maturalny, a na przełomie lat 50 i 60 - tych kończy Studium Nauczycielskie w Lublinie, na kierunku geografii. Przez cały okres swej pracy zawodowej uczestniczy także w licznych kursach dokształcających i metodycznych.

W związku ze słaby stanem zdrowia Józefa Twaroga i jego odejściem na rentę, od dnia 1 września 1960 roku, obejmuje funkcje kierownika Szkoły Podstawowej w Księżomierzu. Kieruje tą placówką do końca swojej czynnej pracy zawodowej, do sierpnia 1972 roku.

Z dniem 1 września 1972 roku Helena Twaróg przechodzi na emeryturę i zamieszkuje u swojej córki Marii Kitlińskiej w Lublinie. Pomimo przejścia na emeryturę dalej czynnie uczestniczy w wychowaniu dzieci i młodzieży. Nawiązuje czynną współpracę ze Szkołą Podstawowa Nr 40 w Lublinie, gdzie prowadzi zajęcia szkolne i indywidualne nauczanie. Dalej kontynuuje także pracę kulturalną. W wymienionej szkole prowadzi zespół recytatorski, współpracuje z lubelskimi Domami Kultury, Muzeum Wsi Lubelskiej i Towarzystwem Kultury Teatralnej w Lublinie. Prowadzi również ożywioną współpracę z instytucjami kościelnymi. Przy parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa, inicjuje utworzenie, a następnie prowadzi zespół recytatorski. W okresie stanu wojennego prowadzi społecznie bibliotekę przy Kaplicy Księży Salezjanów w Lublinie.

Za swoją społeczną działalność w tym okresie otrzymuje liczne podziękowania, wyróżnienia i dyplomy, za upowszechnianie sztuki teatralnej, popularyzację folkloru i pracę z młodzieżą.

W dniu 9 grudnia 2006 roku Helena Twaróg żegnana przez: rodzinę, pracowników szkoły, władze gminy, mieszkańców Księżomierza, uczniów i absolwentów szkoły zostaje pochowana na cmentarzu parafialnym w Księżomierzu, u boku swojego męża.

Ostatnie pożegnanie w kościele N.M.P. w Księżomierzu (9 grudnia 2006r.)

Opracował: dyrektor szkoły Krzysztof Wronka